Merkez Bankası’nın geçtiğimiz yıldan bu yana attığı adımlarla kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarındaki düşüş hızla devam ediyor. QNB Finansbank ekonomistlerine göre, KKM stokları yılsonunda 25 milyar dolara kadar gerileyerek piyasa üzerindeki baskıyı azaltacak. Bu hesaplamalar, yeni ekonomi yönetiminin uyguladığı vergi avantajlarının kaldırılması ve faiz üst sınırlarının indirilmesi gibi adımlarla destekleniyor.

KKM’den Kurtulma Stratejisi ve Yansıması

QNB Finansbank ekonomistlerinden Erkin Işık, Deniz Çiçek ve Kaan Özçelikkale, KKM’nin ne zaman sona ereceğini hesaplamaya yönelik bir model geliştirdi. Haziran sonu itibariyle 66,8 milyar dolar olan KKM stok tutarı, Temmuz ortasında 62,5 milyar dolara geriledi. Bu düşüşün yılsonuna kadar sürmesiyle KKM’nin TCMB bilançosu ve parasal göstergeler üzerindeki baskısının belirgin şekilde azalması bekleniyor.

BDDK Verileri ve Haftalık Tahminler

Ekonomistler, analizlerini Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından haftalık olarak açıklanan TL bazındaki KKM verilerine dayandırdı. Ayrıca, Merkez Bankası’nın döviz karşılığı stok verileri de aylık olarak değerlendirildi. Bu şekilde, haftalık KKM yenileme oranlarını hesaplayarak stok KKM’nin gelecekteki seyrini tahmin etmeyi başardılar.

KKM'nin Parasal Genişleme Üzerindeki Etkisi

Kur korumalı mevduat, kurların yükseldiği dönemlerde, Merkez Bankası’nın para politikalarının etkinliğini azaltan bir unsur olarak öne çıkıyor. Bu nedenle KKM’den kurtulma çalışmaları, bir yıldan fazladır çeşitli düzenlemelerle devam ediyor.

Düzenlemeler ve Getirilerdeki Değişiklikler

1 Temmuz’dan önce KKM ve katılım hesaplarına uygulanan kurumlar vergisi istisnası sona erdirildi. Ayrıca 17 Temmuz’da, TCMB KKM hesaplarına uygulanan faiz alt sınırını politika faizinin %80’inden %70’ine düşürdü. Böylece 22 Temmuz’dan itibaren geçerli olarak KKM’nin faiz alt sınırı %40’tan %35’e indirildi.

Geçen Haftaki Düşüş ve Gelecek Beklentiler

Ekonomistlerin hesaplamalarına göre temmuz ayının son haftasında haftalık KKM itfa tutarları 6,5 milyar dolar seviyelerine çıkacak. Eğer yenileme oranları düşük kalırsa, haftalık düşüş 3 milyar dolar civarında olacak. Bu eğilim, KKM’deki çözülme hızını daha da görünür hale getirecek.

Döviz Mevduata Kayış İhtimali

Küçük de olsa bir kısmının döviz mevduatına kayması muhtemel. Ancak bu durum, TCMB’nin döviz alım hızını ve döviz mevduatındaki düşüşü yavaşlatabilir. QNB Finansbank ekonomistlerine göre KKM’deki düşüşün devam etmesi, finansal istikrar ve para politikasının etkinliği açısından önem taşıyor. Ayrıca, TCMB bilançosunda KKM dahil net döviz pozisyonunun ve yurtiçi yerleşikler tarafında KKM dahil toplam döviz yatırımlarındaki iyileşmenin sürmesi bekleniyor.

KKM Hakkında En Merak Edilen Sorular

KKM nedir ve nasıl çalışır?

Kur korumalı mevduat (KKM), Türk lirası mevduatının döviz kurundaki dalgalanmalara karşı korunmasını amaçlayan bir sistemdir. Bu hesaplarda, mevduat sahibinin yatırmış olduğu TL tutarı belirli bir vade sonunda hem faiz getirisi hem de döviz kuru farkı üzerinden korunur. Eğer vade sonunda döviz kuru artışı, TL faiz getirisi ile birlikte toplam mevduatı artırmışsa, aradaki fark hesap sahibine ödenir. Bu mekanizma, yatırımcıları döviz kuru riskine karşı korurken, TL mevduatının cazibesini artırmayı hedefler.

KKM hesaplarında son durum ve beklentiler nedir?

Son dönemde Merkez Bankası ve hükümetin aldığı tedbirler sayesinde, KKM hesaplarındaki stok miktarı hızla azalmıştır. Haziran sonunda 66,8 milyar dolar olan KKM stok tutarı, Temmuz ortasında 62,5 milyar dolara düşmüştür. Ekonomistler, bu düşüş trendinin yılsonuna kadar devam edeceğini ve KKM stoklarının 25 milyar dolara kadar gerileyeceğini öngörmektedir. Bu durum, TCMB bilançosu ve parasal göstergeler üzerindeki baskıyı azaltarak, para politikalarının etkinliğini artıracaktır.

KKM’den döviz mevduatına kayış ihtimali var mı?

Evet, KKM’den döviz mevduatına bir miktar kayış mümkündür. Ancak bu durum, Merkez Bankası'nın döviz alım hızını ve döviz mevduatındaki düşüşü yavaşlatabilir. Küçük çaplı kaymalar olsa da toplamda finansal istikrar ve para politikalarının etkinliği açısından önemli bir tehdit oluşturmamaktadır. Önemli olan, KKM hesaplarından çıkan fonların toplam döviz yatırımlarında nasıl bir değişime yol açacağıdır. QNB Finansbank ekonomistlerine göre, KKM düşüşü finansal istikrar açısından pozitif bir etki yaratacaktır.

Resmi Gazete'de Yayımlanan KKM Stopaj Oranı Yüzde kaç Oldu?

Kur korumalı mevduata vergi avantajı kaldırıldı ve %5 ile %7,5 arasında stopaj uygulanması kararlaştırıldı. Resmi Gazete'ye göre, 6 ay vadeli KKM'ye %7,5, 1 yıla kadar vadeli KKM'ye ise %5 stopaj uygulanacak. Aynı oranlar altın dönüşümlü hesaplar ve kur korumalı katılım hesapları için de geçerli olacak. 1 Temmuz'da kur korumalı mevduat ve katılım hesaplarına kurumlar vergisi istisnası da kaldırılmıştı.